visualisatie scenario's illustratie omgevingslab Fryslan CO2 neutraal energieneutraal landbouw natuurinclusief biologisch klimaatadaptatie hitech platteland duurzaam reacreatie water

> visualisatie scenario’s Frysk platteland

/in , , , /door

Hoe ziet de ruimtelijke toekomst eruit van Fryslan in 2030? Die vraag stellen provincie, gemeenten en waterschap aan de streek. In vier vogelvluchten visualiseerde ik vier scenario’s die verschillende mogelijkheden laten zien. De scenario’s worden gebruikt om het gesprek met de streek te voeren.

visualisatie scenario's illustratie omgevingslab Fryslan CO2 neutraal energieneutraal landbouw natuurinclusief biologisch klimaatadaptatie hitech platteland duurzaam reacreatie water

Duurzame energie, natuurinclusieve landbouw en hi-tech

Wat er ook gebeurt, een aantal ontwikkelingen zal in de toekomst hoe dan ook plaats vinden. Die ontwikkelingen zie je in elk scenario terug. Energie wordt duurzaam opgewerkt. Boerderijen zijn duurzaam, natuurvriendelijk en milieubewust. Slimme technologieën bieden kansen aan boeren, burgers en buitenlui. En zie daar een glorieuze toekomst met WiFi, drones en zelfrijdende auto’s.

Grootschalig of kleinschalig? Klimaatbestendig of klimaatadaptatie?

De scenario’s laten zien dat de toekomst toch heel verschillend kan zijn. Grootschalig, waarbij Fryslan een wereldspeler wordt met krachtige ketens en economisch florerende bedrijven? Of juist kleinschalig, met hechte netwerken op lokaal niveau? En hoe om te gaan met klimaatsverandering? Hogere dijken, harder pompen, kortom: techniek overwint? Of beweegt Fryslan mee en worden delen land bijvoorbeeld onder water gezet?

Vanuit vogelvlucht het landschap in

De vogelvluchten laten zien hoe het landschap er in de toekomst uit kan komen te zien. Op hoofdlijnen, en op detailniveau. Als je inzoomt zie je de ontwikkelingen die het verschil maken tussen de scenario’s. Zo zie je bij de één een melkbedrijf dat produceert voor de wereldmarkt, terwijl je bij het andere scenario nieuwe, experimentele teelten op lokale schaal ziet.

visualisatie scenario's illustratie omgevingslab Fryslan CO2 neutraal energieneutraal landbouw natuurinclusief biologisch klimaatadaptatie hitech platteland duurzaam reacreatie water

Van visualisatie naar animatie

De visualisaties zitten bomvol informatie. Te veel en te complex om zonder toelichting voor te leggen aan de streek. Daarom hebben we animaties gemaakt. Zij nemen de kijker mee in de vlucht over het landschap, en brengen de toekomst tot leven.

De  animatie is gemaakt in samenwerking met Kees van Velzen (PostLounge) en Leon Leeflang (Colored Goods)

Voor meer informatie over het proces en het doel van de scenario’s op omgevingslab.frl

visualisatie scenario's illustratie omgevingslab Fryslan CO2 neutraal energieneutraal landbouw natuurinclusief biologisch klimaatadaptatie hitech platteland duurzaam reacreatie water

scenario 4 – we omarmen meer water en speuren continu naar kleinschalige nieuwe mogelijkheden 

vogelvluchten vogelvlucht dorp krimpregio coalitie landschap natuur recreatie ruimte economie circulair lokaal

> zo’n dorp waar je wilt wonen

/in , , , , /door

 

Vorige week plofte hij op de deurmat. De krant “Door het midden!”, met op de voorpagina een vogelvlucht die ik maakte. De tekening stond ook het midden van de krant. Want de tekening illustreert waar de krant over gaat: hoe smeed je kansrijke coalities om tot levendige dorpen te komen?

Visual van een jaar studie

De afgelopen jaren was “iniftiatief van onderop” hét adagium in de ruimtelijke ordening. Kennisinstituut Ruimtevolk laat zien dat coalities van bewoners, maatschappelijke organisaties en overheid veel perspectiefrijker zijn. Hun conclusie: we moeten middendoor! Daarin ligt de sleutel tot succesvol burgerinitiatief. En zij vroegen mij in een visual de oogst van de studie zichtbaar te maken.

Ruimtevolk deed de studie vooral in landelijke gebieden, in dorpen, krimpregio’s. Gebieden waar lang niet alles goed gaat. De visual laat een dorp zien in zo’n krimpgebied. Een schooltje dat niet meer gebruikt wordt, gesloten winkels, huizen die niet verkocht worden en verpauperen. Maar ook dorpen waar van alles gloort. De dorp als bakermat van samenwerkingen. Er vinden burgerinitiatieven plaats, creatives starten experimenten en innovaties. ZZP-ers zijn lekker aan het werk. De kerk krijgt een nieuwe functie, de boerderij biedt meer dan alleen landbouw, burgers zitten in een cooperatie en wekken hun eigen windenergie en zonne-energie op. Kortom, het dorp komt tot leven. En waarom? Burgers nemen het initiatief en de overheid pakt het over als het te ingewikkeld wordt door bijvoorbeeld regelgeving, uitvoering en grondaankoop.

Levendig dorp

En ja, daar krijg je dan een levendige tekening van. Zo’n tekening die je verleidt om mee op reis te gaan naar dit dorp. Jammer dat het dorp in het echt niet bestaat. Maar gelukkig, het dorp komt wel tot leven op papier. In de publicatie ‘van Onderop!’ ehm nee… “Door het Midden!’ van Ruimtevolk.

> Eerder maakte ik deze strip voor Blauwe Kamer (tijdschrift voor landschapsarchitectuur en stedenbouw) over krimpregio’s

vogelvlucht visualisatie illustratie landschap natuur stedenbouw architectuur infrastructuur ruimte water

> geschiedenis in beeld: historische tekeningen Bunschoten

/in , , , /door

Strip historie tweede wereldoorlog WOII grebbelinie Duitse invasie. Ronald van der Heide is stripmaker, illustrator uit Utrecht en maakt visualisaties over geschiedenis, historie.

fragment van de illustratie van de verdwenen batterij

Een duik in een jongensboek

Soms krijg ik zo’n vraag waar mijn ogen nog net even meer van gaan twinkelen. Omdat ze anders zijn, omdat ik even in mijn eigen jongensboek mag duiken. Dit was er zo een: of ik een aantal historische tekeningen van cultuurhistorische plekken in Bunschoten wilde maken. Illustraties van hoe het er vroeger uit zag. Kortom: geschiedenis in beeld!

 

Een stripverhaal

De gemeente vroeg me in eerste instantie twee plekken te visualiseren, beide militair erfgoed. Later volgen er meer.

– een mobiele aspergeversperring (tankversperring);

– een verdwenen batterij (verschansing);

Plekken die tot leven komen door niet alleen de plek te laten zien, maar ook het verhaal er omheen te vertellen. Ik heb daarom een soort stripverhalen gemaakt. De strips worden in eerste instatie gebruikt op informatiepanelen op de plekken zelf. Later worden ze wellicht ook nog gebruikt in boeken en andere publicaties.

 

Het leuke van de beide plekken vond ik dat het om militaire plekken gaat. Plekken die je fantasie prikkelen. Plekken die laten zien hoe het landschap werkt, de omgeving. In feite moesten de tekeningen dus infographics zijn, die door kleurgebruik en sfeer de fantasie prikkelen en de geschiedenis tot leven brengen.

 

De verbeelding laten spreken

De aspergeversperring maakte onderdeel uit van de Grebbelinie. De versperring werd in de jaren ’30 aangelegd, en diende om Duitse tanks tegen te houden. Echt gebruikt zijn ze niet. Om te illustreren hoe de versperring werkt, heb ik een tekening gemaakt van de Grebbelinie in werking. Weilanden onder water dus. Het enige moment waarop dit zou kunnen zijn was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voordat ik ging tekenen ben ik op zoek gegaan naar kraanwagens uit de jaren ’30, die de versperring op hun plek gehezen zouden kunnen hebben. Vervolgens heb ik samen met de gemeente de juiste Duitse tank op gezocht. Met deze informatie kon ik aan de slag. En zo ontstaat een scene uit een oorlogsstrip. Het verhaal ervoor en erna kan je bijna zo uit denken.

 

In tegenstelling tot de aspergeversperring is de batterij verdwenen. Alleen op oude topografische kaarten is terug te zien waar de verschansing heeft gelegen. Zeker is dat de Spakenburgse schutterij er geoefend heeft. Hoe de schutters er precies uit zagen is weer niet bekend. Maar wel dat de uniformen van een andere lokale schutterij als voorbeeld konden dienen. De gemeente hielp me tot slot aan de juiste kanonnen. Alle elementen kon ik tekenen. Maar nu nog de samenhang. Hoe stonden de schutters? Welk gereedschap hadden ze? Wat gebeurde er precies op welk moment? Na enig onderzoek begreep ik het helemaal en kon ik de tekeningen maken.

Strip historie tweede wereldoorlog WOII grebbelinie Duitse invasie. Ronald van der Heide is stripmaker, illustrator uit Utrecht en maakt visualisaties over geschiedenis, historie. historische tekeningen

Meer historische strips?

Kijk eens onder deze link met een selectie van mijn strips.