PRAATPLATEN

Praatplaten zijn informatietekeningen, waarin complexe informatie, processen, onderwerpen of visie in één samenhangende tekening wordt gevisualiseerd. Het zijn vaak gelaagde tekeningen met een sterk beeld, dat vervolgens wordt geladen met allerlei informatie. Praatplaten zijn een goed middel om een boodschap helder over te brengen, en bieden een goed handvat om een verhaal te vertellen.

Cruciaal bij het maken van praatplaten is het ordenen van informatie en data: wat is de kernboodschap? Wat zijn de hoofdzaken, de bijzaken, en waar liggen verbanden? Met mijn sterke analytisch vermogen zet ik informatie snel en doeltreffend om in een sprekende illustratie. En natuurlijk, niet alles is te vangen in beelden. Waar nodig gebruik ik woorden, teksten, die ik mooi samen laat gaan met het beeld. Het resultaat: sprekende tekeningen die de lezer meenemen in het verhaal.

Activerende praatplaat

Duurzaamheid, we moeten er allemaal aan. Dus ook de gemeente Hoekschewaard. En zoals in zoveel organisaties heb je ook bij Hoekschewaard de voorlopers. Mensen die vooruit willen, gedreven door idealen en ambitie. Maar hoe houd je de energie erin, hoe krijg je collega’s mee die iets meer overtuigd willen worden? Juist! Met een activerende illustratie, die laat zien hoe je echt een vuist kan maken.

Samenhang in beeld

Adviesbureau OverMorgen en de gemeente vroegen mij daarom aan te schuiven bij een werksessie. In de sessie werd gekeken welke winst een integrale benadering oplevert. Welke kansen ontstaan als je de circulaire economie, energietransitie, klimaatadaptie en biodiversiteit in samenhang combineert? Tijdens de werksessie werden verhalen verzameld, ideeën uitgewisseld, kennis gedeeld. Een snelkookpan die borrelde, te energiek om binnen de kleine ruimte van de workshop te houden. En aan mij de vraag dat alles in één samenhangend illustratie te vangen.

Wervend en inspirerend toekomstpersectief

Het resultaat is een wervende tekening, die als infographics laat zien welke thema’s en aspecten van belang zijn. Zowel direct verbonden met duurzaamheid, maar bijvoorbeeld ook het sociale domein en stakeholders. Als praatplaat laat de tekening zien welke energie je vrij kan maken door integraal te benaderen. En welk toekomstbeeld daarbij hoort. Een werveling waardoor idealen en ambities werkelijkheid worden!

Ruim Baan voor de digitale infrastructuur Visualisatie Praatplaat Nederland digitaal ruimtelijk economisch netwerken systemen scenario's

Praatplaat

Om dit stuk te lezen, bent u het internet opgegaan. Via de kabel, via de Wifi of via een mobiel netwerk. De digitale infrastructuur zoals we die nu kennen gaat de komende jaren flink verbeterd worden. Hoe? Dat is uitgedacht in de Ruimtelijke Economische Ontwikkelstrategie (REOS). En mij werd gevraagd om dat te visualiseren in een praatplaat.

De REOS is ontstaan uit een samenwerking tussen de Rijksoverheid, 5 provincies, grote steden en economic boards. In de Ontwikkelstrategie is verkend hoe de internationale concurrentiepositie van Nederland zo sterk mogelijk gemaakt kan worden. Een van de actiepunten in de REOS is dus ‘Ruim baan voor de Digitale Infrastructuur’. 

Opgaven in beeld

Om de digitale infrastructuur op orde te brengen, zijn de drie hoofdopgaven in beeld gebracht – ziet u ze?

  1. Datacenters
  2. Nieuw (glasvezel) netwerk
  3. Mobiele bereikbaarheid 

In de tekening wordt de inhoud van de opgaven geïllustreerd. Datacenters komen aangevaren en moeten een plek krijgen. De kabelhaspels visualiseren het nieuwe netwerk, en de masten verbeelden de mobiele bereikbaarheid op het 5G-netwerk. Maar je ziet ook welke opgaven opnieuw ontstaan: waar komen die nieuwe datacenters? Hoe sluit je alles op elkaar aan? 

Ruim baan!

Die nieuwe infrastructuur moet dus bijdragen aan de concurrentiepositie van Nederland. Daarom herken je de verschillende steden en regio’s in Nederland aan hun economische activiteit. Van hi-tech en design in Eindhoven tot vrede en justitie in Den Haag. Van de havens in Rotterdam tot de landbouw in Friesland. Alle hebben dus baat bij een goede digitale aansluiting op de wereld. En daarom, zoals de titel van de tekening zegt: Ruim baan voor de infrastrcutuur!

Meer praatplaten? Klik hier!

Of liever infographics? Klik hier!

Praatplaat ANWB Wegenwacht Winkel Ronald van der Heide illustraties visualisaties tekeningen strip maakt complexe informatie makkelijk organisatie proces

De ANWB, iedereen kent haar wel. Van de wegenwacht, én van de winkels. De verantwoordelijkheid voor de winkels ligt bij de afdeling Retail. Retail vroeg mij een verbeelding te maken van hun organisatie. Het resultaat: een levendige praatplaat/infographics.

 

Intern en extern

De visualisatie laat twee kanten van Retail zien. In de cirkel is te zien hoe de hele keten van productontwerp tot verkoop eruit zien. Op de voorgrond zijn de manieren verbeeld waarop Retail contact heeft met ANWB-klanten. Daarmee heeft de tekening een tweeledige boodschap. De eigen werknemers kunnen zien wat hun rol is binnen de keten. Daarnaast laat het klantcontact zien hoe belangrijk Retail is voor de ANWB in zijn geheel.

Praatplaat ANWB Wegenwacht Winkel Ronald van der Heide illustraties visualisaties tekeningen strip maakt complexe informatie makkelijk organisatie proces

Net echt

Bij elke tekening vind ik het erg interessant te verkennen hoe je de boodschap het mooist en helderst in beeld kan brengen. Bij het maken van deze tekening vond ik het juist ook heel leuk om te zoeken naar de juiste verbeelding van het ANWB-gevoel. Deels zit dat in het gebruik van de grafische ANWB-elementen, zoals de cirkel (logo) en het kleurgebruik (geel en blauw). Maar ook herkenbare elementen: de Wegenwacht, de winkel, de pasjes, de vrijwilligers. Zo wordt is de tekening een échte ANWB-tekening geworden.

 

Promotieplaat!

De tekening werd erg goed ontvangen. De opdracht startte met de vraag een praatplaat te maken. Toen de tekening eenmaal klaar was, ging-ie meteen naar de drukker en werd-ie op ansichtkaarten verstuurd. Retail in beeld!

Praatplaat ANWB Wegenwacht Winkel Ronald van der Heide illustraties visualisaties tekeningen strip maakt complexe informatie makkelijk organisatie proces

vogelvluchten vogelvlucht dorp krimpregio coalitie landschap natuur recreatie ruimte economie circulair lokaal

 

Vorige week plofte hij op de deurmat. De krant “Door het midden!”, met op de voorpagina een vogelvlucht die ik maakte. De tekening stond ook het midden van de krant. Want de tekening illustreert waar de krant over gaat: hoe smeed je kansrijke coalities om tot levendige dorpen te komen?

Visual van een jaar studie

De afgelopen jaren was “iniftiatief van onderop” hét adagium in de ruimtelijke ordening. Kennisinstituut Ruimtevolk laat zien dat coalities van bewoners, maatschappelijke organisaties en overheid veel perspectiefrijker zijn. Hun conclusie: we moeten middendoor! Daarin ligt de sleutel tot succesvol burgerinitiatief. En zij vroegen mij in een visual de oogst van de studie zichtbaar te maken.

Ruimtevolk deed de studie vooral in landelijke gebieden, in dorpen, krimpregio’s. Gebieden waar lang niet alles goed gaat. De visual laat een dorp zien in zo’n krimpgebied. Een schooltje dat niet meer gebruikt wordt, gesloten winkels, huizen die niet verkocht worden en verpauperen. Maar ook dorpen waar van alles gloort. De dorp als bakermat van samenwerkingen. Er vinden burgerinitiatieven plaats, creatives starten experimenten en innovaties. ZZP-ers zijn lekker aan het werk. De kerk krijgt een nieuwe functie, de boerderij biedt meer dan alleen landbouw, burgers zitten in een cooperatie en wekken hun eigen windenergie en zonne-energie op. Kortom, het dorp komt tot leven. En waarom? Burgers nemen het initiatief en de overheid pakt het over als het te ingewikkeld wordt door bijvoorbeeld regelgeving, uitvoering en grondaankoop.

Levendig dorp

En ja, daar krijg je dan een levendige tekening van. Zo’n tekening die je verleidt om mee op reis te gaan naar dit dorp. Jammer dat het dorp in het echt niet bestaat. Maar gelukkig, het dorp komt wel tot leven op papier. In de publicatie ‘van Onderop!’ ehm nee… “Door het Midden!’ van Ruimtevolk.

> Eerder maakte ik deze strip voor Blauwe Kamer (tijdschrift voor landschapsarchitectuur en stedenbouw) over krimpregio’s

vogelvlucht visualisatie illustratie landschap natuur stedenbouw architectuur infrastructuur ruimte water

vogelvlucht Grevelingen Staatsbosbeheer. visualisatie van natuur, recreatie, watersysteem, ruimtelijke ordening bedoeld als praatprent. Ronald van der Heide maakt infographics, strips, illustraties en doet aan snel tekenen of jivetekenen.

Vogelvlucht als praatprent

De provincie Zeeland is dit jaar partner van het Prinsjesfestival. Daarom vroeg Staatsbosbeheer mij een vogelvlucht te maken van de Grevelingen. Een tekening met veel natuur en recreatie in de monding van de Rijn en Maas.

Het Prinsjesfestival is een Haags festival, dat vooraf gaat aan Prinsjesdag. Tijdens het festival mag een provincie zichzelf presenteren en promoten. Aan het grote publiek, maar natuurlijk ook aan politiek Den Haag. En dan valt er wellicht wat te regelen of te lobbyen. Staatsbosbeheer wilde deze kans grijpen om aan de hand van een getekende visualisatie te laten zien hoe belangrijk de Grevelingen is binnen de Hollandse Delta. En daarmee politieke aandacht te krijgen voor nieuwe ontwikkelingen in de toekomst.

De tekening bestaat uit een vogelvlucht, die op posterformaat wordt afgedrukt. Door het perspectief van een vogelvlucht spreekt de tekening al bijna voor zich. Maar de tekening leent zich ook uitstekend voor praatprent; op het festival, om bestuurders te overtuigen, en ook in een bezoekerscentrum, om recreanten te laten zien hoe bijzonder het gebied is.

 

flora en fauna Grevelingen Staatsbosbeheer. visualisatie van natuur, recreatie, watersysteem, ruimtelijke ordening bedoeld als praatprent. Ronald van der Heide maakt infographics, strips, illustraties en doet aan snel tekenen of jivetekenen.

Van schets naar detail

Het maken van zo’n tekening is een ontzettend leuke klus. Het begint met een schets waarin ik uit zoek hoe je vanuit een mooi en verrassend perspectief de kijker een nieuw inzicht kan bieden. Door te kiezen voor een zicht vanaf de zee, zie je ineens hoe de Grevelingen de monding vormt van de grote rivieren. Hoe de Grevelingen een cruciale plek in neemt in de waterkringloop.

Vanuit het gekozen perspectief ga ik verder met de detaillering en verfijning. De juiste dier- en plantensoorten, en ze ook nog eens goed uit tekenen. Op zoek naar de juiste kenmerken dus van al die dieren en planten. Van bontbekplevier tot zeearend, van herfstschroeforchis tot ratelaar, en dan natuurlijk nog runderen, paarden, zeehonden en recreanten.

Tijdens het uit tekenen ben ik continu bezig met de wisselwerking tussen de grote lijn en de details. Hoe zorg je voor een sterk beeld, waarin toch heel veel ruimte is voor detail en verfijning? Want voor de kijker blijft dat uiteindelijk natuurlijk het leukst: een heldere tekening, die ook na de tweede of derde keer kijken opnieuw verrast. Net als echte natuur.

In december 2015 werd een akkoord tijdens de klimaattop in Parijs gesloten. Een veelbelovend akkoord, waar impliciet in staat dat fossiele brandstoffen geen toekomst meer hebben. Terwijl dat akkoord werd gesloten was ik bezig met een infographics over hoe je dat dan voor elkaar krijgt: een wereld zonder fossiel, een wereld die klimaatneutraal is.

 

 

Infographics naar een wereld zonder fossiel visualiseert een klimaatneutrale wereld, people planet profit en een circulaire economie. Ronald van der Heide is illustrator, maakt infographics en is striptekenaar.

 

Ik maakte de infographics in opdracht van Fosbury Energy, een adviesbureau dat zich bezighoudt met energievraagstukken. Het bureau heeft zijn naam ontleend aan Dick Fosbury, een hoogspringer.

 

Dick Fosbury was de eerste die achterwaarts over de lat sprong. Met dezelfde energie kon hij veel hoger springen dan zijn concurrenten. En vanuit die gedachte heeft Fosbury Energy zijn visie op het energievraagstuk ontwikkeld. In hun visie moet je veel verder gaan dan energie besparen en investeren in duurzaamheid.

 

Overstappen op hernieuwbare energiebronnen en besparen op afval is de eerste stap. Maar om écht verder te komen moet je verbindingen aangaan. Samenwerkingen zoeken. Verbindingen tussen buren, tussen bedrijven, particulieren en overheden, tussen bedrijven onderling. Bijvoorbeeld omdat het ene bedrijf reststromen heeft die grondstoffen voor de ander zijn.

 

Natuurlijk, helemaal nieuw en onbekend zijn deze principes niet. Het sluit nauw aan op het idee van een circulaire economie of Cradle2Cradle. Fosbury zoekt het juist ook in de praktische vertaling om ver te komen. Net zoals de hoogspringer.

Psalm 64 illustratie bijbelse striptekening tekening religieus christelijk comic illustration Bible religious christian

De Utrechtse Psalter is een middeleeuws handschrift met psalmen en bijbelse liederen. De teksten zijn voorzien van prachtige illustraties gemaakt in kloosters. Monnikenwerk dus. Ik had de eer een van die psalmen opnieuw te mogen illustreren, een bijbelse striptekening zeg maar. In opdracht van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, in het kader van het 76e lustrum van de Universiteit Utrecht.

 

De Psalter is al 300 jaar in het bezit van de Universiteit Utrecht. Sinds 2015 staat het op de Unesco-lijst van documentair erfgoed. Mijn illustratie, eigenlijk meer een striptekening, maakt onderdeel uit van een reeks van 20 nieuwe illustraties. De illustraties zijn verzameld in het werk Utrechts Psalter 2016 A.D. en is uitgegeven door Stichting De Inktpot.

psalter psalm 64 origineel illustratie striptekening religieus christelijk monnikenwerk Ronald van der Heide Bijbels striptekening

psalm 64 uit de originele psalter

 

Ik had de eer om de tekst van psalm 64 opnieuw te tekenen. De grootste uitdaging zat in het vertalen van de teksten naar een samenhangende compositie. Met daarbij de vraag hoe je abstracte beschrijvingen vertaalt naar concrete beelden. En daarbij ook de bijzondere vraag: hoe verbeeld je God? Daarbij wilde ik aansluiten bij het christelijke traditie die het verbiedt om afbeelding van God te maken.

 

Daarbij wilde ik de archaische teksten, geschreven in hun historische context, graag begrijpelijk maken door ze in een hedendaagse setting te plaatsen. Te laten zien hoe zo’n psalm ook in deze tijd nog een plek zou kunnen hebben. Met daarin een gezin in een cabrio als vertolking van het trekkende Joodse volk, God de lof toezingende. Goed, ze kijken misschien al te vroom. Maar een beetje humor, moet kunnen toch?

 

Meer info over Utrechts Psalter 2016 A.D. op de site van de Inktpot.

Het originele Psalter staat hier online.